Este 2023 se cumplen 50 años del primer viaje del líder histórico de la Revolución Cubana, Fidel Castro Ruz, a Vietnam, del 11 al 17 de septiembre de 1973. Como homenaje a ese histórico acontecimiento, que marcó un hito en las tradicionales relaciones de hermandad y solidaridad entre Cuba y Vietnam, durante esta semana Cubadebate comparte con sus lectores los Apuntes inéditos sobre el histórico viaje del Comandante en Jefe Fidel Castro Ruz a Vietnam en 1973, del Diario del Dr. José Miguel Miyar Barrueco (Chomy).
Como regalo especial para nuestro público y amigos en Vietnam, compartimos el texto también en idioma vietnamita.
Septiembre 11, 1973
Ya en el aire, después de hacer escala en Bagdad, a las 11.00 a.m., el Comandante en Jefe pide materiales de Viet Nam y lee.
11.25 Viene a nuestro compartimento y habla con Melba, Hoang Bich Son y los otros vietnamitas sobre el viaje que haremos al sur por carretera. Viaje óptimo entre Bagdad y Delhi.
Al llegar sobre la India hay gran nubosidad y lluvia.
3.30 Comenzamos descenso.
4.01 Tocamos tierra.
Recepción presidida por Indira Gandhi. Personalidades del Gobierno.
Saludó al cuerpo diplomático y a periodistas. Le entregan gran número de collares de flores. Salimos para el Palacio Presidencial (antigua residencia del virrey). El Comandante se aloja en la habitación especial Hyderabad del complejo. Conversa brevemente con Indira Gandhi.
Se prepara. Va de gala. Yo estoy al lado en el Mysore room.
5.35 Viene el Ministro del Trabajo de la India y saluda al Comandante y le entrega de regalo unos libros. Son las 8.03 en la India.
La comida oficial será en el hotel Ashoka.
Salimos con la Primer Ministro Indira Gandhi que recoge al Comandante.
8.15 Hotel Ashoka. Presentación del Gobierno, conversación con dirigentes de los dos partidos comunistas, Partido del Congreso y dirigentes.
Cena. En un gran salón se ofreció comida de alto nivel, con gran número de platos típicos de la India.
Acto artístico por varios grupos folclóricos de gran colorido y belleza.
Finalmente, Indira Gandhi dijo unas breves palabras, expresando su satisfacción y la de su pueblo por la visita del Comandante y que lamentaban no dijese unas palabras. Que era muy conocido y gran amigo de todos ellos.
El Comandante improvisó un discurso de unos 15 minutos (los discursos fueron antes del acto artístico).
Aproximadamente a las 9.05 entró Orlando Fundora al Salón y susurró brevemente al Comandante que se había iniciado (9 a.m. de Chile) el golpe de Estado contra Allende. Dijo “acaba de ser derrocado Allende en Chile”. El traductor era Felo (MINREX) que tradujo de inmediato la información del hecho a Indira. Conmoción. Terminamos.
Regresamos al Palacio Presidencial con el tremendo impacto del golpe de Estado a Allende y la dudosa situación allá planteada.
Indira Gandhi lo acompañó hasta Palacio y después de irse, el Comandante comienza a analizar la situación. Habló con el Presidente Dorticós por teléfono, quien le informó sobre los cables que habían llegado, la supuesta muerte por suicidio de Allende, según Radio Agricultura, el Palacio de la Moneda destruido e incendiado, así como toda nuestra gente concentrada en la Embajada, en posición de defensa, habiendo repelido una incursión del ejército.
Derivación de la situación: (Análisis del Comandante en Jefe).
- Gran peligro para la delegación nuestra y necesidad de tomar medidas excepcionales.
- Reducir en dos días el viaje a Viet Nam eliminando el recorrido ulterior.
- Cambiamos ruta de regreso.
- Reducir personal nuestro en Embajada de Cuba en Chile y sacar nuestras propiedades. Dejar relaciones a nivel de encargado de negocios.
Những ghi chép chưa công bố về chuyến đi lịch sử của Tổng Tư lệnh Fidel Castro Ruz tới Việt Nam năm 1973, Trích từ nhật ký của Bác sĩ José Miguel Miyar Barrueco
Ngày 11 Tháng 9 Năm 1973
Vừa lên máy bay, sau khi quá cảnh ở Baghdad, 11 giờ trưa, Tổng Tư lệnh yêu cầu tài liệu của Việt Nam và đọc.
11.25 Ông đến khu vực của chúng tôi và nói chuyện với Melba, Hoàng Bích Sơn và những người Việt Nam khác về chuyến đi tới Miền Nam của chúng tôi. Hành trình tối ưu giữa Baghdad và Delhi.
Đến Ấn Độ nhiều mây và mưa.
3.30 Chúng tôi bắt đầu hạ cánh.
4.01 Chúng tôi hạ cánh.
Ông chào ngoại giao đoàn và các nhà báo. Họ trao cho ông một số lượng lớn vòng hoa. Chúng tôi lên đường đến Dinh Tổng thống (nơi ở cũ của phó vương). Tổng Tư lệnh ở trong căn phòng Hyderabad đặc biệt của khu phức hợp. Ông nói chuyện ngắn gọn với Indira Gandhi.
Chuẩn bị sẵn sàng. Ông đi dự tiệc. Tôi ở phòng bên cạnh trong phòng Mysore.
5.35 Bộ trưởng Bộ Lao động Ấn Độ đến chào Tư lệnh và tặng ông một số cuốn sách làm quà. Bây giờ là 8.03 ở Ấn Độ.
Tiệc chính thức sẽ được tổ chức tại khách sạn Ashoka.
Chúng tôi rời đi với Thủ tướng Indira Gandhi, người đón Tư lệnh.
8.15 Khách sạn Ashoka. Giới thiệu Chính phủ, tọa đàm với lãnh đạo hai Đảng cộng sản, Đảng Quốc Đại và các nhà lãnh đạo.
Bữa tối. Đồ ăn cấp cao được cung cấp trong một hội trường lớn, với một số lượng lớn các món ăn đặc trưng của Ấn Độ.
Hoạt động nghệ thuật của các nhóm văn hóa dân gian khác nhau có màu sắc và vẻ đẹp tuyệt vời.
Cuối cùng, Indira Gandhi có đôi lời bày tỏ sự hài lòng của bà và người dân về chuyến viếng thăm của Tổng Tư lệnh và người dân sẽ nuối tiếc nếu nói vài lời. Rằng ông nổi tiếng và là một người bạn tuyệt vời của họ.
Tổng tư lệnh ứng biến một bài phát biểu khoảng 15 phút (bài phát biểu diễn ra trước khi tiết mục nghệ thuật).
Vào khoảng 9 giờ 05, Orlando Fundora bước vào phòng và thì thầm ngắn gọn với Tư lệnh rằng cuộc đảo chính chống lại Allende đã bắt đầu (9 giờ sáng theo giờ Chile). Anh ấy nói “Allende vừa bị lật đổ ở Chile.” Người phiên dịch là Felo (MINREX), người đã ngay lập tức dịch thông tin về sự kiện cho Indira. Sốc. Chúng tôi két thúc.
Chúng tôi trở lại Dinh Tổng thống do tác động to lớn của cuộc đảo chính chống lại Allende và tình hình đáng ngờ ở đó.
Indira Gandhi đi cùng ông đến Cung điện và sau khi rời đi, Tư lệnh bắt đầu phân tích tình hình. Ông đã nói chuyện với Chủ tịch Dorticós qua điện thoại, người đã thông tin cho ông về những bức điện tín được gửi đến, cái chết được cho là do tự sát của Allende, theo Radio Agricultura, Palacio de la Moneda bị phá hủy và đốt cháy, cũng như tất cả người của chúng ta đã tập trung trong Đại sứ quán, ở vị trí phòng thủ, đã đẩy lùi một cuộc xâm phạm của quân đội.
Phát sinh tình huống: (Phân tích của Tổng tư lệnh).
- Nguy hiểm lớn cho phái đoàn của chúng ta và cần phải thực hiện các biện pháp đặc biệt.
- Giảm 2 ngày đi Việt Nam, bỏ chặng đi tiếp theo.
- Chúng ta thay đổi đường về.
- Cắt giảm nhân viên của chúng ta tại Đại sứ quán Cuba ở Chile và di dời tài sản của chúng ta ra khỏi đó. Để lại quan hệ ở cấp Đại biện.
Fidel Castro en su viaje hacia Vietnam, realiza escala en Nueva Delhi, India, donde es recibido por la primera ministra Indira Gandhi, el 11 de septiembre de 1973. Foto: Sitio Fidel Soldado de las Ideas
Fidel Castro en su viaje hacia Vietnam, realiza escala en Nueva Delhi, India, donde es recibido por la primera ministra Indira Gandhi, el 11 de septiembre de 1973. Foto: Sitio Fidel Soldado de las Ideas
Fidel Castro en su viaje hacia Vietnam, realiza escala en Nueva Delhi, India, donde es recibido por la primera ministra Indira Gandhi, el 11 de septiembre de 1973. Foto: Sitio Fidel Soldado de las Ideas
Fidel Castro en su viaje hacia Vietnam, realiza escala en Nueva Delhi, India, donde es recibido por la primera ministra Indira Gandhi, el 11 de septiembre de 1973. Foto: Sitio Fidel Soldado de las Ideas
Fidel Castro en su viaje hacia Vietnam, realiza escala en Nueva Delhi, India, donde es recibido por la primera ministra Indira Gandhi, el 11 de septiembre de 1973. Foto: Sitio Fidel Soldado de las Ideas
Fidel Castro participa en una cena oficial ofrecida a la delegación cubana por las máximas autoridades indias, Palacio de Gobierno, Nueva Delhi, India, 11 de septiembre de 1973. Foto: Sitio Fidel Soldado de las Ideas
Fidel Castro participa en una cena oficial ofrecida a la delegación cubana por las máximas autoridades indias, Palacio de Gobierno, Nueva Delhi, India, 11 de septiembre de 1973. Foto: Sitio Fidel Soldado de las Ideas
Fidel Castro participa en una cena oficial ofrecida a la delegación cubana por las máximas autoridades indias, Palacio de Gobierno, Nueva Delhi, India, 11 de septiembre de 1973. Foto: Sitio Fidel Soldado de las Ideas
Fidel Castro participa en una cena oficial ofrecida a la delegación cubana por las máximas autoridades indias, Palacio de Gobierno, Nueva Delhi, India, 11 de septiembre de 1973. Foto: Sitio Fidel Soldado de las Ideas
Fidel Castro participa en una cena oficial ofrecida a la delegación cubana por las máximas autoridades indias, Palacio de Gobierno, Nueva Delhi, India, 11 de septiembre de 1973. Foto: Sitio Fidel Soldado de las Ideas
